Kiedy Sąd nie orzeknie rozwodu?

Cykl: prawo rodzinne, część 5

Artykuł 56 § 2 i 3 KRO określa okoliczności, w których rozwód może nie zostać orzeczony mimo spełnienia jego przesłanek przewidzianych w art. 56 § 1 KRO. Należą do nich:

1. wzgląd na dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków;
2. sprzeczność orzeczenia rozwodu z zasadami współżycia społecznego, występująca z innych powodów niż z uwagi na dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków;
3. żądanie orzeczenia rozwodu przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód, albo jego odmowa wyrażenia zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

I. Dobro wspólnych małoletnich dzieci.

Wyznacznikiem określającym granice „dobra dziecka” jest zapis zawarty w art. 96 KRO. Stosownie do treści tego przepisu rodzice są zobowiązani troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień.
Nie chodzi jednak o to, czy na skutek rozkładu pożycia cierpi dobro wspólnego małoletniego dziecka rozwodzących się małżonków, lecz o to, czy w przypadku orzeczenia rozwodu dobro takiego dziecka ucierpi bardziej niż wtedy, gdy rozwód nie zostanie orzeczony.
Sąd Najwyższy wyjaśnił, iż oceniając, czy dobro małoletnich dzieci małżonków nie sprzeciwia się rozwodowi, należy przede wszystkim rozważyć, czy rozwód nie spowoduje osłabienia więzi z dziećmi tego z małżonków, przy którym dzieci nie pozostaną, w stopniu mogącym ujemnie wpłynąć na wykonywanie jego obowiązków rodzicielskich.

II. Zasady współżycia społecznego.

Orzeczenie rozwodu może okazać się sprzeczne z zasadami współżycia społecznego zwłaszcza wówczas, gdy jedno z małżonków jest nieuleczalnie chore, wymaga pomocy i rozwód dla niego stanowi rażącą krzywdę. Niekiedy przeciwko udzieleniu rozwodu mogą przemawiać względy natury społeczno-wychowawczej, które nie pozwalają, by orzeczenie rozwodu sankcjonowało stan faktyczny powstały na tle złośliwego stosunku do współmałżonka albo na tle innych przejawów lekceważenia małżeństwa i rodziny.

III. Niedopuszczalność rozwodu na żądanie małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego.

Sąd Najwyższy podkreślił, iż motywem zakazu rozwodu na żądanie małżonka wyłącznie winnego rozkładu są względy natury społeczno-wychowawczej, które nie pozwalają na orzeczenie rozwodu wówczas, gdy mogłoby to stać się zachętą do samowolnego zrywania małżeństw lub lekceważenia obowiązków rodzinnych.
Zasada zawarta w art. 56 § 3 KRO może mieć zastosowanie tylko wówczas, gdy rozkład pożycia małżeńskiego był spowodowany wyłącznie winą małżonka żądającego rozwodu i gdy nie było innych przyczyn, które doprowadziły do rozkładu pożycia. Reguła, o której tu mowa, nie znajduje zastosowania wtedy, gdy oboje małżonkowie ponoszą winę za rozkład pożycia małżeńskiego (nawet, gdy stopień zawinienia każdego z nich jest różny), ani wtedy, gdy rozkład pożycia małżeńskiego nastąpił także z przyczyn niezawinionych (i to niezależnie od tego, po której stronie występujących).

Jednak od powyższej zasady istnieją dwa wyjątki:

1. gdy drugi z małżonków wyrazi zgodę na rozwód,
2. gdy na podstawie okoliczności danej sprawy odmowa zgody jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Potrzebujesz złożyć sprawę o rozwód? Skontaktuj się z nami.