W przypadku gdy nie został sporządzony testament, porządek dziedziczenia następuje w sposób określony ustawą (dziedziczenie ustawowe). Oznaczać to może w praktyce, że w spadkobraniu będą brały udział osoby, z którymi nasze relacje i kontakty nie były poprawne albo w ogóle ich nie było, bądź też że poszczególne osoby dziedziczą w innych częściach niż byśmy tego chcieli. Sytuacje rodzinne bowiem czasami bywają bardzo skomplikowane (np. w sytuacji gdy spadkodawca był dwukrotnie czy też kilkakrotnie w związku małżeńskim, gdy spadkodawca nie posiada dzieci i z różnych względów nie utrzymuje kontaktu ze swoim rodzeństwem). Aby temu zaradzić należy sporządzić testament, w którym określimy kto będzie po nas dziedziczył i w jakiej części. Sporządzenie testamentu pozwoli w niektórych przypadkach na uniknięcie nieporozumień rodzinnych.
Mamy również możliwość zapisania poszczególnych składników majątku konkretnej osobie (zapis albo zapis windykacyjny). Dlatego też sporządzenie testamentu może być bardzo korzystne z uwagi na możliwość rozdzielenia pośród spadkobierców poszczególnych składników majątkowych na podstawie zapisu.
Rozróżnia się następujące rodzaje testamentów:
Testamenty zwykłe:
- testament holograficzny (testament własnoręczny),
- testament notarialny
- testament allograficzny (testament oświadczony wobec wójta, starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego w obecności dwóch świadków)
Testamenty szczególne:
- testament ustny,
- testament podróżny,
- testament wojskowy
Jak sporządzić testament własnoręczny?
- Musi zostać w całości spisany osobiście pismem ręcznym (nie wystarczy tylko podpisać wydrukowany z komputera testament);
- Testament należy opatrzyć datą i podpisem pod treścią testamentu;
- Dobrze jest w treści wskazać, że jest to „testament”;
- Należy określić kto i w jakiej części dziedziczy majątek spadkowy po spadkodawcy;
- Może zawierać dodatkowe postanowienia: zapis, polecenie, wydziedziczenie.
Aby uniknąć ewentualnych błędów mogących skutkować nieważnością testamentu, dobrze jest rozważyć sporządzenie testamentu u notariusza.